صفر تا صد اصطلاحات تخصصی ارزدیجیتال

اصطلاحات ارز دیجیتال

دنیای ارزهای دیجیتال روز به روز در حال گسترش است و آشنایی با اصطلاحات ارز دیجیتال برای افرادی که قصدسرمایه گذاری در این دنیای هیجان انگیز را دارند، امری مهم محسوب می شود. بازار ارزهای دیجیتال از سال 2009 و با ارائه بیت کوین به عنوان اولین رمزارز غیرمتمرکز کار خود را آغاز کرد و از آن زمان تا به امروز ارزهای دیجیتال رشد زیادی تجربه کرده اند؛ به طوری که امروزه هزاران ارز دیجیتال در بازار وجود دارد و با گذشت زمان به تعداد آن ها نیز افزوده میشود. رشد سریع این حوزه سبب شده تا اصطلاحات و مفاهیم جدیدی شکل بگیرند و به همین دلیل افرادی که میخواهند فعالیت خود را در این دنیا آغاز کنند، باید با این اصطلاحات آشنا باشند. در این دنیای هیجان انگیز و در چندین سال گذشته احتمالا نام کلمه هایی نظیر ارز دیجیتال، رمز ارزها، بیت کوین، بلاکچین و غیره را شنیده اید.

بر ای درک بهتر و راحتتر این اصطلاحات دنیای ارزهای دیجیتال به صورت ساده و قابل فهم توضیح داده شده است. پس در ادامه همراه من باشید

ارزدیجیتال ( Digital Currency )

ارزهای دیجیتال به شکل فیزیکی وجود ندارند و در بستر دیجیتال ایجاد میشوند. ارزهای دیجیتال هزینه های مربوط به تولید پول به صورت اسکناس و سکه را زا بین برده و جابه جایی آن را راحت کردهاند. ارزهای دیجیتال باتوجه به تکنولوژی و مفاهیم استفاده شده در آن به سه نوع ارز مجازی ( Currency Virtual ) ، رمز ارز ( Cryptocurrency ) و ارز دیجیتال بانک مرکزی ( CBDC ) تقسیم می شوند. الزم به ذکر است که بیشتر ارزهای دیجیتال شناخته شده از نوع رمزارز هستند و به همین دلیل معموال این دو واژه به جای هم نیز استفاده میشوند.

رمزارز ( Cryptocurrency )

رمز ارزها ( Cryptocurrency ) دسته ای از ارزهای دیجیتال هستند که از تکنیکهای رمزنگاری برای تامین امنیت اطالعات خود استفاده میکنند. رمزارزها بهصورت متمرکز و یا غیرمتمرکز ارائه  یشوند که رمزارز بیت کوین به عنوان اولین رمزارز، از حالت غیرمتمرکز استفاده میکند. رمزارزها مستقل از سیستم بانکی هستند و عدم دخالت دولت ها و نهادهای متمرکز در فرایند تولید، تایید و ثبت تراکنش ها به صورت امن، جابجایی سریع پول همتا به همتا و امنیت باالی اطالعات از جمله ویژگیهای مثبت رمزارزها است که میتوان به آن اشاره کرد.

رمز نگاری ( Cryptography)

رمزگذاری اطالعات، رمز نگاری است و از رمزنگاری به عنوان روشی برای محافظت از اطلاعات و ارتباطات و حفظ حریم خصوصی با استفاده از کدها یاد می شود. در این روش فقط کسانی که به این اطلاعات دسترسی دارند، میتوانند آنها را خوانده و پردازش کنند. وجود رمزنگاری برای ایجاد ارتباط امن در بستر آنلاین لازم است و بدون استفاده از تکنیکهای رمزنگاری، امکان هک اطلاعات وجود دارد. از رمزنگاری برای ایجاد کیف پول دیجیتال، امضای دیجیتال و روش هایی برای توافق کاربران و ماینرهای شبکه استفاده می شود که در ادامه این اصطالحات شرح داده شده اند.

بلاکچین ( Block Chain )

یکی از اصلیترین اصطالحات ارز دیجیتال، بالک چین است. بلاکچین به عنوان یک دفتر دیجیتالی برای یک مرز ارز شناخته می شود که در آن تمام معامالت انجام شده ثبت می گردند. در  قیقت بلاکچین یک سیستم ثبت اصالعات و داده است است که با ساتفاده از روش رمز نگاری، امکان هک و دستکاری اطالعات را از بین می برد. بلاکچین از بالکهای متعددی تشکیل شده و هر کدام از آن ها، شامل اطالعات تراکنش ها هستند. این مفهوم یک فناوری غیرمتمرکز است و هیچ نسخه ای از آن در جایی خاص وج ود ندارد و در نتیجه همه این نسخه ها با هم برابر هستند. الزم به ذکر است که اطالعات بلاکچین با تمامی کاربران به اشتراک گذاشته می شود و به اطالعات و دادههای بلاکچین که به صورت عمومی در دسترس هستند، public blockchain  می گویند.

بلاکچین عمومی ( Public Blockchain )

بلاکچین های عمومی ( public blockchain ) از شناخته شده ترین نوع بلاکچین هستند که در این بلاکچین به طور کامل دموکراسی برقرار است. افراد برای عضویت در این شبکه به مجوز ورود نیازی ندارند و هر شخص میتواند با یک سیستم کامپیوتر که به اینترنت متصل است و همراه با دانلود یک نسخه کامل از تمامی دادههای موجود در شبکه، یکی از نودهای آن باشد . بلاکچین عمومی یک دفتر کل توزیع شده است که از نمونه های آن می توان به بلاکچین های بیت کوین، اتریوم و سایر ارزهای دیجیتال اشاره کرد. اطالعات تمامی تراکنش ها، معامالت، تبادالت و قراردادها در بستر بلاکچین عمومی برای تمامی افراد قابل رویت است و تمام تصمیمگیری ها در بستر این سیستم از طریق ساز و کار اجماع انجام میشود.
لازم به ذکر است که تمامی نود ها میتوانند در تمامی پارامترهای الگوریتم اجماع از قبیل تایید و اعتبارسنجی تراکنش ها و استخراج بلاکهای جدید، بدون محدودیت شریک باشند. همچنین همه آنها باید در جریان تمام فرایندهای شبکه قرار بگیرند و بدون اجازه نودها، هیچ اتفاقی در بلاکچین رخ نمی دهد. در حقیقت هر نود با انجام عملیات استخراج میتواند پاداش ماینینگ بلاک جدید را دریافت نماید.

بلاکچین خصوصی ( Blockchain Private )

بلاکچین خصوصی در سازمانهای دولتی و یا شرکتهای خصوصی برای ثبت اطلاعات استفاده میشود. این بلاکچین ویژگی عدم تمرکز را ندارد و ورود به این سیستم، دسترسی به اطلاعات آن و انجام فعالیت در بستر شبکه، مستلزم دریافت مجوز از سوی مسئول کنترل کننده آن است. بلاکچین خصوصی به صورت متمرکز توسط یک مسئول واحد اداره شده و تعداد کاربران در تاین بلاکچین توسط همین مسئول تعیین میگردد. بلاکچین خصوصی مانند بلاکچین عمومی خاصیت توزیع شدگی خود را حفظ کرده است و به این ترتیب که اعضای دارای مجوز حضور و فعالیت در سیستم، باید یک نسخه کامل از شبکه و دادههای موجود در آن را بر روی رایانه خود ذخیره داشته باشند. 

در این بلاکچین کنترل کننده مرکزی به برخی از نودها مجوز اعتبارسنجی میدهد و فقط آن ها اجازه تایید تراکنش ها و سایر فعالیتها را دار ند. همچنین به غیر از سطح دسترسی گره های شبکه، موارد دیگری مانند شفافیت و عدم شفافیت اطلاعات و استخراج بلاکها نیز به کسب مجوز نیازمند است. قوانین بلاکچین خصوصی قبل از راه اندازی آن به طور کامل، توسط شرکت یا سازمان مربوطه تعیین و نوشته می شود.

بلاکچین کنسر سیوم  ( Blockchain Consortium )

شبکه بلاکچین کنسرسیوم یکی از بلاک چین های نیمه متمرکز است که توسط سازمان ها مدیریت می شود. کاربرد این بلاکچین ها زمانی بسیار زیاد است که چندین سازمان یا شرکت، قصد شراکت و همکاری با یکدیگر را داشته باشند. آن ها میتوانند در این بستر فضای مشترک ایجاد کنند و به راحتی اطلاعات را در امنیت کامل با یکدیگر به اشتراک بگذارند.
وظایف و قوانین الگوریتم اجماع در بلاکچین کنسرسیوم میان نودها متفاوت است و با توجه به صلاحدید رئیس های گروه تعیین میشود. این بلاک چین امنیت بالا و مقیاس پذیری بیشتری در مقایسه با بلاکچین عمومی دارد و کارایی آن نیز نسبت به بلاکچین عمومی بیشتر است.

بلاکچین هیبرد ( Hybrid Blockchain )

بلاکچین هیبریدی ترکیبی از بلاکچین های عمومی و خصوصی است که از مزایای هر دو نوع این بلاکچین ها بهره برده و معایب آن ها را به حداقل می رساند. در این بلاکچین اجازه عضویت با دستور مسئول کنترل کننده آن صادر میشود و میزان اجازه فعالیت در شبکه نیز با همین روش تعیین می شود. لازم به ذکر است که ورود به این شبکه برای عموم آزاد نیست و مسئولین بلاکچین هیبرید در بازه زمانی خاص میتوانند مشخص کنند که تراکنش ها و فعالیت های دیگر بر روی شبکه نمایش داده شود یا خیر. بلاکچین هیبریدی از حمله 51 درصدی در امان است و قوانین آن با توجه به نیازها قابل تغییر هستند. این نوع بلاکچین در مقایسه با بلاکچین عمومی مقیاس پذیری بهتری دارد و حریم خصوصی نودها در این شبکه حفظ می شود.

کراس چین (Cross-Chain)

یکی از موثرترین راه ‌حل‌ها برای تسهیل قابلیت همکاری بین شبکه‌های بلاک چین، فناوری کراس چین است. این فناوری که نوظهور است، انتقال ارزش و داده را بین دو یا چند شبکه بلاک چین تسهیل کرده و امکان تبادل داده بین چندین شبکه را فراهم می‌کند. از طریق این پروتکل، کاربران می‌توانند بدون دخالت واسطه‌ها با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و در نهایت بلاکچین‌هایی که شبکه‌های مشابهی را به اشتراک می‌گذارند، می‌توانند ارزش و داده را بین یکدیگر انتقال دهند. این فناوری بر اساس اصل اتمی کار کرده و امکان سازگاری مناسب بین چندین بلاکچین به هم پیوسته را فراهم می‌کند.

مکانیسم اجماع (Consensus Process)

مکانیزم اجماع، به عنوان روشی به کار می‌رود که گروهی از افراد برای تصمیم‌گیری استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، در شبکه بیت‌کوین نیاز است تاریخچه تراکنش‌ها در بلاک ‌چین به‌طور مداوم به‌روزرسانی شود تا تراکنش‌های جدید و موجودی‌های کاربران را منعکس کند. این مکانیزم به گره‌هایی اطلاق می‌شود که مسئول نگهداری دفتر کل بلاک چین هستند تا بتوانند در هنگام انجام تراکنش به اجماع برسند. در مکانیزم اجماع، افرادی که کاملا با هم غریبه هستند و آشنایی با یکدیگر ندارند، در سازوکاری که پاداش‌ها یا مجازات مالی در آن دخیل است با یکدیگر به توافق می‌رسند.

بلاک (Block)

مجموعه‌ای از تراکنش ها که ماینرها آن را بررسی و تایید می‌کنند، بلاک هستند. بلاک چین از بلاک تشکیل شده است و به عنوان پایگاه داده‌ای از کلیه معاملات انجام شده شناخته می‌شود که هر بلاک آن دائمی و تغییرناپذیر هستند.

در حقیقت هر بلاک در بلاک چین به عنوان واحد ثبت اطلاعات عمل می‌کند و اطلاعات تراکنش‌ها و اطلاعات اتصال بلاک‌ها به یکدیگر را شامل می‌شود. حجم بلاک، تعداد تراکنش‌های داخل بلاک، زمان مورد نیاز برای ثبت بلاک و غیره برای بلاک چین‌های گوناگون، متفاوت هستند. رکوردهای ثبت شده در هر بلاک دائمی و تغییرناپذیر هستند و هر یک از بلاک‌ها تمامی معاملات را تا زمانی که پر نشده اند، نگهداری می‌کنند.

ارتفاع بلاک (Block Hight)

به تعداد بلاک‌ها قبل از بلاک قبلی و موردنظر در بلاک چین، ارتفاع بلاک می‌گویند؛ برای مثال ارتفاع 0 اولین بلوک است که بلوک پیدایش نیز به آن می‌گویند.

جستجوگر بلاک (Block Explorer)

جستجوگر بلاک، یک موتور جستجو برای پیدا کردن ارزهای دیجیتال است که به کاربران این امکان را می‌دهد تا اطلاعات لازم در مورد تراکنش‌‌ها، آدرس‌‌ها و دیگر موارد را پیدا کنند. در جستجوگر بلاک اطلاعات مربوط به تراکنش‌های صورت گرفته در یک بلاک چین نمایش داده می‌شود.

همچنین با استفاده از جستجوگر بلاک، شفافیت اطلاعات برای تمامی افراد از سرتاسر دنیا ایجاد می شود و تمامی تراکنش‌های کوین اصلی شبکه بلاک چین و توکن‌های ساخته شده بر روی آن، قابل ردیابی است. علاوه بر این عملکرد، می‌توان از جستجوگر بلاک اطلاعات زیادی در مورد آدرس‌های نگه‌ دارنده ارز دیجیتال و وضعیت استخراج آن کسب کرد.

وایت پیپر (Whitepaper)

وایت پیپر یا سفید نامه گزارشی است که در آن توسعه دهندگان به بیان جزئیات طرح یا سیستم‌ خود می‌پردازند و هر پروژه ارز دیجیتال با استفاده از آن تکنولوژی خود را برای آشنایی عموم منتشر می‌کند. اصلی‌ترین بخش Whitepaper مربوط به اهداف پروژه و مشکلی است که پروژه حل می‌کند و در این بخش، تیم پروژه با معرفی مشکل موجود و تکنولوژی خود، راه‌ حل ارائه شده برای حل مشکل را توضیح می‌دهد.

همچنین وایت پیپر به مشکلاتی که توسعه دهندگان قصد دارند با رمزارز خود آن را حل کنند، اشاره دارد. در حقیقت یک وایت پیپر خوب شامل نقشه راه پروژه، اطلاعات اقتصادی مربوط به توکن یا کوین پروژه، تیم مدیریتی و سرمایه‌گذاران پروژه است و معمولا وایت پیپر نسخه مارکتینگ پروژه نامیده می‌شود و برای جلب توجه عموم مردم به پروژه استفاده می‌گردد.
زردنامه (Yellow Paper) نسخه فنی و علمی وایت پیپر است که در آن اطلاعات علمی پروژه به‌صورت کامل بررسی می‌شود. بیج پیپر (BeigePaper) نسخه ساده شده زردنامه است و برای درک آسان‌ مباحث علمی پیچیده نوشته می‌شود. البته لازم به ذکر است که در برخی اوقات، از LitePaper نیز به عنوان نسخه آسان وایت‌ پیپر یاد می‌شود و البته بیشتر پروژه‌های ارز دیجیتال فقط سفیدنامه و زردنامه منتشر می‌کنند.

الگوریتم (Algorithm)

دستورالعمل‌های ریاضی کدگذاری می‌شوند وبا پیاده سازی توسط نرم ‌افزار کامپیوتری، نتیجه دلخواهی را ایجاد می‌کنند. اصطلاح الگوریتم را می توان در بسیاری از وایت پیپرها و نقاط ضعف و قدرت توکن‌ها مشاهده کرد.

الگوریتم اثبات کار (Proof of Work)

الگوریتم اثبات کار نوعی مکانیسم اجماعی است که برای جلوگیری از حملات هرزنامه‌ای و وقفه در دسترسی کاربران مجاز به شبکه‌ رایانه‌ای، به کار می‌رود. از ویژگی اصلی سیستم اثبات کار می‌توان به عدم تقارن آن اشاره کرد؛ به این معنی که فرستنده‌ پیام برای تهیه‌ آن به مدتی زمان نیاز دارد تا ثابت کند که کار انجام شده است. با این وجود گیرنده می‌تواند در زمان بسیار کمی تایید کند که کار توسط فرستنده انجام شده است.

الگوریتم اثبات سهام (Proof of Stake)

الگوریتم اثبات سهام به عنوان جایگزینی برای الگوریتم اثبات کار شناخته می‌شود که ایجاد شد تا مشکلات الگوریتم اثبات کار را حل کند. در الگوریتم اثبات سهام به جای استفاده از استخراج، باید در سیستم مقداری سهم یا همان سکه داشته باشید؛ بنابراین اگر 10 درصد سهم یا سکه داشته باشید، احتمال استخراج بلوک بعدی توسط شما 10 درصد خواهد بود.
استخراج کردن به میزان زیادی توان پردازش برای اجرای محاسبات پیچیده رمزنگاری برای باز کردن چالش‌‌های پردازش نیازمند است. در الگوریتم اثبات کار این توان به معنی مصرف میزان زیاد برق، برای اثبات کار مورد نیاز است و به همین دلیل اثبات سهام برای صرفه‌‌جویی در برق معرفی شد.

همتا به همتا (Peer 2 Peer)

در شبکه همتا به همتا دو یا چند کامپیوتر، خریداران و فروشندگان ارزهای دیجیتال بدون اینکه شخص سومی به عنوان واسطه مورد استفاده قرار گیرد، با یکدیگر در ارتباط هستند. در این روش دیگر نهاد واسطه متمرکز برای بررسی تراکنش‌ها و اطلاعات وجود ندارد و اطلاعات به صورت مستقیم در میان کاربران منتشر می‌شود. در سیستم‌های متمرکز مانند بانک‌ها، هنگام انجام یک تراکنش، اطلاعات تراکنش ابتدا به سرورهای مرکزی بانک می‌رود و بانک اطلاعات حساب طرف فرستنده و گیرنده را بررسی می‌کند. در صورتی که امکان انجام تراکنش وجود داشته باشد، تراکنش تایید می‌شود و مبلغ مورد نظر به حساب گیرنده واریز می‌گردد. در بسیاری از شبکه‌های متمرکز مانند شبکه‌های اجتماعی، انتقال داده به این شکل انجام می‌شود. لازم به ذکر است که تایید این اطلاعات توسط سیستم غیرمتمرکزی از سوی کاربران در سراسر دنیا انجام می‌شود و یکی از ویژگی‌های اصلی رمزارزها، امکان انجام تراکنش‌های همتا به همتا با آن‌ها است

پایان مطلب

نویسنده  : آرتین هوشمند